Zeytin ağacı, hakkında ciltlerce yazılmış metin bulunan kadim bir ağaçtır. Arkeologlar, zeytin ağacının M.Ö 50.000 yıllarından beri var olduğunu belirtiyorlar. M.Ö 19.000’lerde Taberiye Gölü çevresinde yaşayan yarı göçebe toplulukların zeytin meyvesi topladıklarını keşfetmiştir. Neolitik Çağ’ın sonunda (M.Ö 6000 – 5500) zeytin meyvesini ezerek zeytinyağı üretilmeye başlandığı tahmin ediliyor. Bakır Çağı’nda (M.Ö 5000 – 3000), zeytin toplayıcılığı ve zeytinyağı üretimi artmıştır.

Zeytin Ağacı, mitolojide de hak ettiği değeri bulmuştur. Yunan Mitolojisi’nde zeka, sanat, strateji, ilham ve barış tanrıçası Athena’nın zeytin ağacını insanlığa armağan ettiği anlatılır. Ayrıca tanrıların zeytin ağacı altında doğduğuna inanılırdı. Yunan Mitolojisi’nde, zeytin ağacına zarar verenlerin ölüm cezası ile cezalandırıldığından dahi bahsedilmektedir. Mısır Mitolojisi’nde de tanrıça İsis’in insanlığa zeytin meyvesini işlemeyi öğrettiğinden bahsedilir. Eski Mısır tabletlerinde de zeytin, zeytinağacı, zeytin dalı gibi figürlere sıklıkla rastlanmaktadır.

Bütün kutsal kitaplar, zeytin ağacına yer vermiştir. Kutsal metinlerde zeytin ağacı; bereket, barış, şifa, olgunluk ve aklın göstericisi olarak betimlenmektedir. Tevrat’ta, Yahova’nın Musa’ya zeytinyağı’nın tarifini bahşettiği anlatılır. İncil’de ise Gethsemane Bahçesi’ndeki sekiz zeytin ağacının, İsa’nın çarmıha gerilişine, dualarına, gözyaşlarına ve ruhunun bedeninden ayrılmasına şahit olduğu anlatılmaktadır. Kur’an-ı Kerim’de de zeytinin Sina Dağı’nda yetiştiği, zeytinyağının yemeklere lezzet kattığı ve hastalara şifa olduğundan bahsedilmektedir.

Zeytin ağacı, ‘Oleaceae’ ailesinden geliyor. Zeytin ağacı, sürekli büyüyen sürgünleri ile kendini yenileyebilen bir ağaç. Sürgünleri, zamanla ağacın gövdesini kapladığından, zeytin ağaçlarının yaşını tam olarak belirlemek pek de mümkün değil. Ancak çok uzun süre yaşadıkları bir gerçek. Bu nedenle zeytin ağacı ‘ölmez ağaç’ olarak da adlandırılmakta. Binlerce yıl yaşamış ve halen yaşamakta olan birçok zeytin ağacı bulunuyor…

Zeytin, içeriğindeki oleuropein gibi moleküller nedeniyle işlenmemiş haliyle acı bir meyve. Oleuropein, zeytin ağacının bir nevi savunma mekanizması aslında. Zeytin ağacı bu molekülleri, meyvesini zararlı istilasından korumak için üretiyor. Bu nedenle zeytin, işlenmeden yenebilecek bir meyve değil. Zeytin, birçok yöntemle işlenerek acılığından arındırılıyor. Bu yöntemlerden doğal olanları tercih etmek, bu değerli, şifa kaynağı meyveyi ziyan etmeden işlemek gerekiyor. Zeytinin doğal yöntemlerle tatlandırılması, zahmetli ve zaman alıcı bir süreç. Ne yazık ki günümüzde bu zahmetli ve uzun olan doğal süreci beklemeyen üreticiler, çeşitli kimyasallar kullanarak bu süreci kolay ve hızlı bir şekilde atlatabilmekte! Tabi ki bu kısa ve zahmetsiz süreçle tatlandırılan zeytinler, sağlığımızı ciddi şekilde tehdit edebilmekte. Bu nedenle sofralarımıza koyduğumuz; ailemize, sevdiklerimize ve çocuklarımıza yedirdiğimiz zeytin ve zeytinyağını seçerken, doğal yollarla üretilmiş olmasına özen göstermeliyiz. Aslında basit birkaç gözlemle, doğal yollarla üretilmiş zeytin ürünlerini tanıyabilmek mümkün… Bu konuda daha detaylı bilgi için Dalından Sorfamıza Zeytin yazımızı okuyabilirsiniz.

Zeytin ağacı gibi sağlıklı ve güçlü kalın…